Moradokislam.org - ซูเราะห์อัลบะกอเราะห์ อายะห์ที่ 286

โดย อบูบาซิ้ล

لاَ يُكَلِّفُ اللهُ نَفْسًا اِلا َّوُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا اِنْ نَسِيْنَا أوْ أَخْطَأْنَا
رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْ عَلَيْنَا اِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلىَ الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَة َلَنَا بِهِ
وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْلَنَا وَأرْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلانَا فَأنْصُرْنَا عَلىَ القَوْمِ الكَافِرِيْنَ

“พระองค์อัลลอฮ์ไม่ทรงบังคับชีวิตใดนอกจากตามความสามารถของเขาเท่านั้น ชีวิตก็ตามจะได้รับผลตอบแทนในสิ่งที่ได้ขวนขวายไว้ และชีวิตใดจะได้รับการลงโทษก็ด้วยกับสิ่งที่ได้ขวนขวายไว้เช่นกัน โอ้องค์อภิบาลของเราเอ๋ย ขอพระองค์ได้โปรดอย่าลงโทษแก่พวกเรา หากเราลืม หรือผิดพลาดโดยไม่เจตนา โอ้องค์อภิบาลของเราเอ๋ย ขอพระองค์ได้โปรดอย่าให้เรารับภาระที่หนักอึ้ง เหมือนกับที่พระองค์ได้ให้เป็นภาระหนักแก่คนก่อนหน้าพวกเรา โอ้องค์อภิบาลของเราเอ๋ย โปรดอย่าให้พวกเรารับภาระในสิ่งที่เกินกำลังความสามารถของพวกเรา และขอทรงโปรดให้อภัย และยกโทษให้แก่พวกเรา ขอพระองค์ทรงเมตตาพวกเรา พระองค์นั้นคือผู้ดูแลพวกเรา ขอพระองค์ได้โปรดให้ช่วยเหลือพวกเราให้มีชัยเหนือกลุ่มชนที่ปฏิเสธการศรัทธาด้วยเถิด”

ถ้อยความข้างต้นนี้ เป็นอายะห์ที่ 286 ของซูเราะห์อัลบะกอเราะห์ และเป็นอายะห์สุดท้ายของซูเราะห์นี้ มีเนื้อหาที่เป็นการแสดงถึงความกรุณาของพระองค์อัลลอฮ์ และความยุติธรรมของพระองค์ที่มีต่อปวงบ่าว โดยพระองค์จะไม่ทรงลงโทษผู้ใดในความหลงลืม, ความผิดโดยไม่เจตนา, ถูกบังคับ หรือ สิ่งที่เกินกำลังความสามารถที่มนุษย์ทั่วไปพึงปฏิบัติได้
อายะห์นี้มีเนื้อหาที่เกี่ยวเนื่องมาจากอายะห์ที่ 284 และ 285 ในซูเราะห์เดียวกัน โดยท่านอบูฮุรอยเราะห์ ร่อดิยัลลอฮุอันฮุ ได้รายงานถึงสาเหตุของการประทานอายะห์นี้ว่า

“ หลังจากที่พระองค์อัลลอฮ์ได้ทรงประทานอายะห์ต่อไปนี้ให้แก่ท่านรอซูลว่า

لله مَا فِي السَمَاوَاتِ وَماَ فِي الأرْضِ وَانْ تُبْدُوا مَا فِي أنْفُسِكُمْ أوْ تُخْفُوْهُ يُحَاسِبْكُمْ بِهِ الله
فَيَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ وَاللهُ عَليَ كُلِّ شَئٍّ قَدِيْرٌ

“สิ่งที่มีอยู่ในชั้นฟ้าและสิ่งที่มีอยู่ในแผ่นดินล้วนเป็นกรรมสิทธิ์แด่พระองค์อัลลอฮ์ และหากพวกเจ้าเปิดเผยสิ่งที่อยู่ในหัวใจของพวกเจ้า หรือจะปกปิดมันไว้ก็ตาม พระองค์อัลลอฮ์ก็จะนำมันมาสอบสวนพวกเจ้าด้วย และพระองค์จะยกโทษให้แก่ผู้ที่พระองค์ทรงประสงค์ และจะลงโทษแก่ผู้ที่พระองค์ประสงค์ และอัลลอฮ์นั้นทรงเดชานุภาพเหนือทุกสิ่ง” ซูเราะห์อัลบะกอเราะห์ อายะห์ที่ 284

อบูฮุรอยเราะห์กล่าวต่อไปว่า เรื่องนี้ได้สร้างความลำบากใจให้แก่บรรดาศอฮาบะห์เป็นอย่างมาก พวกเขาจึงพากันมาหาท่านรอซูล แล้วก็คุกเข่าลงต่อหน้าท่านแล้วกล่าวว่า โอ้ท่านรอซูลของอัลลอฮ์ พวกเราถูกกำหนดให้กระทำในภารกิจมากมาย ทั้งละหมาด, ถือศีลอด, การญีฮาด, การบิจาคทาน, แล้วอายะห์นี้ได้ถูกประทานลงมาให้ท่าน มันเป็นสิ่งที่พวกเราไม่สามารถปฏิบัติได้ (คือการยับยั้งใจไม่ให้คิดเพราะอัลลอฮ์จะนำมันไปสอบสวนด้วย) ท่านรอซูลกล่าวว่า พวกเจ้าทั้งหลายต้องการที่จะกล่าวเช่นเดียวกับที่ชาวคัมภีร์ก่อนหน้าพวกเจ้าได้กล่าวอย่างนั้นหรือ คือ พวกเราได้ฟังคำสั่งแล้วก็ฝ่าฝืน ทว่า พวกเจ้าจะต้องกล่าวว่า พวกเราได้ยินคำสั่งแล้วก็พร้อมจะจงรักภักดี พวกเราขออภัยโทษต่อพระองค์, องค์อภิบาลของพวกเราเอ๋ย ณ.พระองค์เท่านั้นคือการกลับไป เมื่อบรรดาศอฮาบะห์ได้รับคำเตือนจากท่านรอซูลต่างก็กล่าวกันว่า พวกเราได้ยินคำสั่งแล้วก็พร้อมจะจงรักภักดี พวกเราขออภัยโทษต่อพระองค์, องค์อภิบาลของพวกเราเอ๋ย ณ.พระองค์เท่านั้นคือการกลับไป และเมื่อผู้คนได้เคยชินอายะห์นี้ และลิ้นของพวกเขาก็เริ่มคุ้นเคยแล้ว พระองค์อัลลอฮ์จึงได้ประทานอายะห์นี้มาสำทับว่า

آمَنَ الرَسُوْلُ بِمَا أُنْزِلَ اِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالمُؤْمِنُوْنَ كُلٌّ آمَنَ باللهِ وَمَلائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ
مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَاِلَيْكَ المَصِيْرُ

“รอซูลนั้นศรัทธาต่อสิ่งที่ถูกประทานลงมายังท่านจากองค์อภิบาลของท่าน และมุอ์มินก็ศรัทธาเช่นนั้น ทุกคนต่างก็ศรัทธาต่ออัลลอฮ์, บรรดามะลาอิกะห์ของพระองค์,บรรดารอซูลของพระองค์ โดยที่ไม่แยกการศรัทธาระหว่างคนหนึ่งคนใดจากบรรดารอซูล และพวกเขากล่าวว่า พวกเราได้ยินคำสั่งแล้วก็พร้อมจะจงรักภักดี พวกเราขออภัยโทษต่อพระองค์, องค์อภิบาลของพวกเราเอ๋ย ณ.พระองค์เท่านั้นคือการกลับไป” ซูเราะห์อัลบะกอเราะห์ อายะห์ที่ 285

อบูฮุรอยเราะห์กล่าวต่อไปว่า เมื่อบรรดาศอฮาบะห์ได้ปฏิบัติจนเคยชินแล้ว พระองค์อัลลอฮ์จึงได้ยกเลิก(ข้อกำหนดที่ว่า “และหากพวกเจ้าเปิดเผยสิ่งที่อยู่ในหัวใจของพวกเจ้า หรือจะปกปิดมันไว้ก็ตาม พระองค์อัลลอฮ์ก็จะนำมันมาสอบสวนพวกเจ้าด้วย”) โดยการประทานอายะห์นี้ลงมา

“พระองค์อัลลอฮ์ไม่ทรงบังคับชีวิตใดนอกจากตามความสามารถของเขาเท่านั้น ชีวิตก็ตามจะได้รับผลตอบแทนในสิ่งที่ได้ขวนขวายไว้ และชีวิตใดจะได้รับการลงโทษก็ด้วยกับสิ่งที่ได้ขวนขวายไว้เช่นกัน โอ้องค์อภิบาลของเราเอ๋ย ขอพระองค์ได้โปรดอย่าลงโทษแก่พวกเรา หากเราลืม หรือผิดพลาดโดยไม่เจตนา โอ้องค์อภิบาลของเราเอ๋ย ขอพระองค์ได้โปรดอย่าให้เรารับภาระที่หนักอึ้ง เหมือนกับที่พระองค์ได้ให้เป็นภาระหนักแก่คนก่อนหน้าพวกเรา โอ้องค์อภิบาลของเราเอ๋ย โปรดอย่าให้พวกเรารับภาระในสิ่งที่เกินกำลังความสามารถของพวกเรา และขอทรงโปรดให้อภัย และยกโทษให้แก่พวกเรา ขอพระองค์ทรงเมตตาพวกเรา พระองค์นั้นคือผู้ดูแลพวกเรา ขอพระองค์ได้โปรดให้ช่วยเหลือพวกเราให้มีชัยเหนือกลุ่มชนที่ปฏิเสธการศรัทธาด้วยเถิด” บันทึกโดยอิหม่ามมุสลิม กิตาบุ้ลอีมาน ฮะดีษเลขที่ 179