อนุรักษ์มรดกอิสลาม

addullslam · ตอบ: Sat May 29, 2004 8:43 am ชื่อกระทู้:

ก่อนอื่นต้องขออธิบายคำว่า ตัลฟิกฺ ให้ทราบเสียก่อน คำว่า ตัลฟิกฺ มาจากคำกิริยาที่ว่า
ลัฟฟะเกาะ แปลว่า ต่อกัน คละกัน ยัดเยียด เช่น ลัฟฟะเกาะ อัต ตุหมะฮฺ แปลว่า
ยัดเยียดข้อหา
สำหรับในเรื่องฟิกฮฺนั้น บรรดาผู้รู้ให้ความหมายว่า การกระทำแบบคละกันโดย นำทัศนะ
ของฝ่ายนี้มาทำควบคู่กันไปกับฝ่ายนั้น อาทิ อาบน้ำ นมาช ตามทัศนะชาฟิอี เวลาอ่าน
ฟาติหะฮฺ ในนมาชก็ทำตามทัศนะหะนะฟี อย่างนี้เรียกว่า ตัลฟิกฺ
การกระทำจากบุคคล เราอาจแบ่งประเภทบุคคลได้สองประเภทคือ
ก: อาลิม {ผู้รู้}
ข: อะวาม {ผู้ไม่รู้}

addullslam · ตอบ: Sat May 29, 2004 8:46 am ชื่อกระทู้:

อันนี้แสดงให้เห็นว่า สุนัขที่เราสอนไว้ เมื่อมันจับสัตว์มาให้เรา เรารับประทาน [เนื้อสัตว์นั้น]
ได้ จึงส่อให้เห็นว่าสุนัขไม่เป็นนะญิส แต่ได้มีหะดีษบทหนึ่งกล่าวว่า
## ถ้าสุนัขเลียในภาชนะของสูเจ้า ก็จงล้างน้ำเจ็ดครั้ง หนึ่งในเจ็ดต้องล้างด้วยน้ำดินที่สะอาด
## ตามหะดีษนี้ทำให้เข้าใจว่า สุนัขเป็นนะญีสซึ่งขัดกับ ความหมายในกุรอาน
เมื่อเป็นเช่นนี้ ท่านอิมามมาลิกีบอกว่าต้องหันกลับไปยึดกุรอาน ไม่มายึดถือหะดีษบทนี้ โดยท่าน
ให้ความเห็นว่า # จะอนุญาตให้กินสัตว์นั้นได้อย่างไร ถ้าตัวของมันเองเป็นนะญิส #
ตัวอย่างอีกอันหนึ่งส่อให้เห็นว่า ท่านอิมามมาลิกีหันไปยึดถือกุรอาน หากว่ามีหะดีษที่ส่อให้เห็น
ว่าความหมายขัดกับอายะฮฺกุรอาน คือปัญหาการทำฮัจญ์แทนพ่อหรือแม่ โดยที่บุคคลไดบุคคลหนึ่ง
หรือทั้งสองดังกล่าว มิได้สั่งเสียลูกในตอนก่อนตาย ซึ่งมีหะดีษระบุว่าอนุญาตให้ทำได้ แต่ท่าน
อิมามมาลิกี ไม่รับหะดีษบทนั้น แต่ได้หันไปยึดถือกุรอานในซูเราะฮฺ อัล นัจญ์มฺ อายะที่ 39 ว่า
### 53:39 และไม่มีสิ่งใดได้แก่มนุษย์ นอกจากสิ่งที่เขาขวนขวายมาแล้ว และผลงานของมัน
จะปรากฎให้เห็นต่อไป ###

addullslam · ตอบ: Sat May 29, 2004 8:48 am ชื่อกระทู้:

สรุปได้ว่า อิมามมาลิกีถือว่า กุรอานเป็นยอด ซุนนะฮฺเป็นรอง
ข้อสังเกตุอีกประการหนึ่งคือ คำว่า ซุนนะฮฺ คำนี้ตามทัศนะท่านมาลิกี ความหมายกว้างขวาง
กว่าทัศนะของผู้อื่น กล่าวคือ
1 # หมายถึงหะดีษของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม
2 # ฟัตฺวาเศาะหาบะฮฺ
3 # การปฎิบัติของชาวมดีนะฮฺในยุคของท่านอิมาม
ทั้งสามอย่างนี้รวมอยู่ในความหมายของคำว่า ซุนนะฮฺ ตามทัศนะของอิมามมาลิกี ซึ่งแปลกแตก
ต่างไปจากที่เราเคยได้ยินได้ฟังมาที่ว่า ซุนนะฮฺ หมายถึงคำพูด การกระทำ และการยอมรับ โดย พฤตินัยของ ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม
ข้อควรทราบในหลักการของท่านนอกไปจากฐานะของ กรุอานและซุนนะฮฺแล้วก็มี
อัล มัศละหะฮฺ กับ อัด ดะรีอะฮฺ มัศละหะฮฺหรือผลประโยชน์นั้น มีความหมายเหมือนกับ อิสติหฺซาน
ซึ่งได้อธิบายแล้วในหลักการของอิมามหะนะฟี
ส่วน อัต ดะรีอะฮฺ คือสื่อชักนำ เช่นการขายอาวุธ โดยทั่วไปเป็นสิ่งอนุญาตให้ซื้อขายได้
แต่ถ้าหากขายแก่ผู้ร้ายถือว่าหะรอม เพราะร้ายจะต้องนำอาวุธนี้ไปก่ออาชญากรรม
เมื่อการก่ออาชญากรรมถือว่าหะรอม การขายอาวุธให้แก่คนร้ายก็ถือเป็นหะรอมเช่นเดียวกัน
เพราะถือว่าอาวุธนั้นเป็นสื่อชักนำหรือที่เรียกว่า อัด ดะรีอะฮฺ

addullslam · ตอบ: Sat May 29, 2004 8:56 am ชื่อกระทู้:

อัสสะลามมุอะลัยกุม ก่อนอื่นต้องขอ มะฮฺอัฟ ที่บางข้อความผิดที่ไปบ้าง
คุณ u อ่าน 2 ครั้งแล้ว ไช่ใหมครับ ถ้าไช่ผมก็ไช่ ถ้าไม่ไช่ก็ขอ มะฮฺอัฟด้วย
วัสสะลาม

addullslam · ตอบ: Sun May 30, 2004 8:51 am ชื่อกระทู้:

### ตักลีด ###
เมื่อได้ชี้แจงหลักการของอิมามทั้งสี่มาแล้ว ก็ควรจะได้พูดถึงเรื่องสำคัญที่น่าศึกษา
หาความเข้าใจอีกเรื่องหนึ่ง นั่นก็คือ ตักลีด
เนื่องจากว่าบรรดาอิมามดังกล่าวมีลูกศิษย์ ลูกหา มีผู้นิยมชมชอบในแนวทัศนะของแต่ละคนอยู่มาก ถึงกับได้เขียนตำรับ ตำราขึ้นเป็นแนวทางของแต่ละฝ่าย โดยเฉพาะ ขณะเดียวกันก็มีการ
อ้างเหตุผลว่าของตนดีกว่าผู้อื่น หรือของอิมามนี้ดีกว่าของอิมามโน้น ฉันทำตามอิมามนี้ไม่ชอบ
ทำตามอิมามโน้น เมื่อเวลาล่วงเลยมา มากเข้าๆ ต่างฝ่ายก็ต่างมีสมัครพรรคพวกมากขึ้นในแหล่ง
ต่างๆ จึงมีคำพูดเกิดขึ้นมาในวงการมุสลิมคำหนึ่งคือ ตักลีด เป็นคำอฺรับ แปลว่า ตาม ปลอม
มอบ แต่งตั้ง แต่ตามหลักวิชาการมีคำนิยามว่า
# การยึดถือปฎิบัติตามคำของ มุจญตะฮิด โดยไม่ต้องรู้หลักฐาน

addullslam · ตอบ: Sun May 30, 2004 8:53 am ชื่อกระทู้:

หมายถึงว่ามุจญ์ตะฮิดหรืออิมามคนได คนหนึ่ง ให้ทัศนะไว้พร้อมหลักฐานครบครัน
ก็ยึดถือปฎิบัติได้เลย โดยไม่ต้องรู้ว่าหลักฐานอยู่ที่ไหน เป็นอย่างไร แต่ทั้งนี้มิได้ห้ามว่าจะไปรู้
หลักฐานนั้นไม่ได้ ตรงกันข้ามอิมามเหล่านั้นส่งเสริมให้ศึกษาหาความเข้าใจไปจนกระทั่ง
ที่มาของหุกุมหรือหลักฐานทีเดียว เช่นอิมามหะนะฟีกล่าวว่า
# ไม่อนุญาตให้ผู้ไดอ้างทัศนะของเรา จนกว่าเขาผู้นั้นจะรู้ว่าเราอ้างมาจากไหน #
การยึดถือปฎิบัติตามอิมามต่างๆ นักปราชญ์ให้ทัศนะไว้ว่า ผู้ไม่รู้จำเป็นต้องตามอิมามเพราะใน
อัลกุรอาน ซูเราะฮฺอัน นะหฺลิ อายะฮฺ 43 ระบุว่า
### 16:43 จงถามผู้รู้ หากเจ้าทั้งหลายไม่รู้ ###
ทั้งนี้ โดยอนุโลมว่าบทบัญญัตินี้เป็นหลักฐานว่าให้ตามอิมาม ที่ว่าอนุโลมใช้ก็เนื่องจากว่า
บทบัญญัตินี้มิได้เกี่ยวข้องกับอิมามเลยแม้แต่น้อย และคำว่า ผู้รู้ หรือ อะฮฺลัซซิกริ มิได้
มีความหมายแจาะจงแต่เฉพาะผู้เป็นอิมามที่เป็น มุจญ์ตะฮิดเท่านั้น แต่มีความหมายคลุมไปถึง
ผู้รู้หรือผู้คงแก่เรียนทุกคน

addullslam · ตอบ: Sun May 30, 2004 8:55 am ชื่อกระทู้:

ไม่ว่าจะเป็นมุจญ์ตะฮิดหรือไม่ เมื่อหลักฐานที่นำมาอ้างว่าให้ตามอิมาม เป็นหลักฐานที่เพียง
อนุโลมให้ มิใช่เป็นหลักฐานขั้นชัดเจนเด็ดขาดเช่นนี้แล้ว การที่มีผู้อ้างว่า จำเป็นต้องตาม
อิมามได อิมามหนึ่งโดยเฉพาะ ยิ่งไม่มีหลักฐานไว้เลย ไม่ว่าจาก กุรอานหรือหะดีษ ในหนังสือ
บางเล่มเขียนข้อความว่า
# จำเป็นต้องตามผู้รู้คนได คนหนึ่ง อันนี้คนส่วนใหญ่ได้กล่าวไว้เป็นที่เข้าใจ #
ซึ่งในตัวหนังสือคำว่า วาญิบ แปลว่า จำเป็น ซึ่งทำให้เข้าใจเป็นการบังคับจากศาสนา แต่ข้อ
เท็จจริงแล้ว คำนี้มีความหมายเพียงด้านภาษาอย่างเดียว หมายความเป็นหน้าที่ๆ เข้าใจเอาเอง
จากบุคคล มิไช่ภาวะบังคับที่มาจากตัวบทของศาสนา ัทั้งนี้ตามหลักวิชาอุศูลฟิกฮฺระบุว่า
# ถ้ามีตัวบทบังคับให้ทำ สิ่งนั้นเรียกว่าจำเป็น [วายิบ] #

addullslam · ตอบ: Sun May 30, 2004 8:57 am ชื่อกระทู้:

ซึ่งเรื่องบังคับให้ตามอิมามได อิมามหนึ่งโดยเฉพาะนั้น ไม่มีตัวบทระบุไว้ ดังนั้น
ในแง่ศาสนาจึงไม่ถึอว่าการตักฺลีดอิมามคนได คนหนึ่งโดยเฉพาะเป็นเรื่องวาญิบ
ในหนังสือบางเล่ม เช่น อิอานะฯ ได้แจกแจงเงื่อนไขการตามมัซฮับไว้ว่า
บางคนบอกว่ามี 6 ประการ
บ้างก็ว่า 7 ประการ
บ้างก็ว่ามี 8 ประการ คือ
1 # มัซฮับนั้นต้องมีหลักการพร้อม
2 # ผู้ตามต้องรักษาเงื่อนไขของมัซฮับ
3 # การตักฺลีดต้องไม่เป็นเรื่องที่ค้านกับคำตัดสินของผู้พิพากษา
4 # ต้องไม่เลือกทำแต่ของง่ายๆ
5 # ในปัญหาเดียวกัน ต้องไม่กระทำสิ่งที่ค้านกัน
6 # ต้องไม่ทำคาบกันระหว่างสองทัศนะ
7 # ผู้ตามต้องเชื่อว่าอิมามตน ดีกว่า หรืออย่างน้อยก็ดีเท่าผู้อื่น
8 # อิมามที่ตามนั้นต้องเป็นผู้ยังดำรงชีพอยู่

addullslam · ตอบ: Sun May 30, 2004 8:59 am ชื่อกระทู้:

เงื่อนไขบางข้อก็มีข้อถกเถียงกันอยู่ในตำรา ซึ่งไม่อยากนำมาเขียนไว้เท่าที่นำเงื่อนไข
มาเสนอทั้ง 8 ข้อ ก็เพื่อให้รู้ว่าเงื่อนไขต่างๆนี้ บุคคลเขียนขึ้นเอง มิได้มีข้อกำหนดมาจาก
ศาสนา กับเพื่อแสดงให้เห็นว่า เรื่องเงื่อนไขนั้นใครจะเขียนไว้อย่างไรก็ได้ เพราะเป็น
ความเห็นส่วนตัว
ก็เป็นอันสรุปได้ว่า เรื่องตักฺลีดนั้นศาสนาระบุว่า ผู้ไม่รู้ให้ถามผู้รู้ หรือผู้ไม่ได้เรียนให้ถาม
ผู้เรียน แล้วปฎิบัติให้เป็นไปตามคำชี้แจงแนะนำของผู้รู้ ส่วนเรื่องตักฺลีดอิมามไดโดยเฉพาะ
เช่นตามอิมามชาฟิอีเท่านั้น อันนี้ไม่มีตัวบทมาจากศาสนา ด้วยเหตุนี้ ท่านชัยคฺ มุฮัมมัด
นะญีบ จึงได้กล่าวไว้ในหนังสือ อัล เกาลุลญามิอฺ มีข้อความว่า
# พึงทราบเถิดว่า อัลลอฮฺ ต้าอาอฺลา ไม่ได้บังคับบ่าวคนไดให้เป็นพวก หะนะฟี หรือมาลิกี
หรือชาฟิอี หรือฮัมบาลี หรือมาตุรีดี หรืออัชอะรี หรือมุอฺตะซีละ หรืออื่นๆ แต่ อัลลอฮฺ
ทรงใช้บ่าวของพระองค์ให้ศรัทธาต่อ อัลลอฮฺพระองค์เดียว

addullslam · ตอบ: Sun May 30, 2004 9:02 am ชื่อกระทู้:

ในหนังสือฟะตะวาชัรฺอีญะฮฺ ของชัคลูฟ หน้า 76 ระบุว่า
# หากเขาผูกพันอยู่กับมัซฮับหนึ่ง เช่น มัซฮับหะนะฟีหรือชาฟิอี ไม่จำเป็นที่เขาจะต้อง
ทำตามในทุกๆเรื่อง ผู้มีทัศนะในทำนองนี้คือท่านอัล อามิดี ท่านอิบนุล หาญิบ ท่านอัล กะมาล
อิบนุ หุมาม ที่กล่าวไว้ในหนังสือตะฮฺรีรฺ ของท่าน ท่านรอฟิอีและคนอื่นๆอีก ทั้งนี้เพราะว่าไม่
มีการวาญิบ นอกจากสิ่งที่ อัลลอฮฺและร่อซูลระบุว่าเป็นวาญิบเท่านั้น และ อัลลอฮฺและรอซูล
ไม่ได้บังคับใครให้ตามมัซฮับอิมามได อิมามหนึ่งลงไปอย่างแน่นอน #
อย่างไรก็ดี การที่เราสมัครใจจะตามอิมามได อิมามหนึ่งโดยเฉพาะ อันเป็นเรื่องส่วนตัว
ของแต่ละบุคคลนั้น ย่อมกระทำได้ เพราะไม่มีตัวบทห้าม แต่มีข้อสังเกตุว่า จะต้องศึกษาดูว่า
อิมามที่เรากระทำตามนั้น ท่านว่าไว้อย่างไร มีหลักฐานอย่างไร เพราะโดยทั่วๆไป ที่เป็นอยู่
ปัจจุบันนี้ การกระทำบางอย่างก็ถูกเหมาว่าเป็นทัศนะของอิมามชาฟิอี ทั้งๆที่ท่านมีทัศนะตรง
กันข้าม เป็นต้น

addullslam · ตอบ: Mon May 31, 2004 9:30 pm ชื่อกระทู้:

### ตัลฟิกฺ ###
ท่านผู้อ่านได้อ่านมาแล้วว่า อิมามทั้งสี่นั้นได้มีทัศนะใน การตีความหมายตัวบทในกุรฺอาน
ไม่เหมือนกันในบางปัญหาเช่น
# เรื่องการอาบน้ำ นมาชตอนเช็ดศรีษะ
อิมามชาฟิอีมีทัศนะว่า เช็ดบางส่วนของศรีษะก็ไช้ได้
อิมามหะนะฟีมีทัศนะว่า เช็ดหนึ่งในสี่ของศรีษะ
อิมามมาลิกีมีทัศนะว่า เช็ดทั่วศรีษะ
# เรื่อง เอาเราะฮฺ หรืออวัยวะพึงปิดในเวลา นมาช
ชาฟิอีมีทัศนะว่า ปิดตั้งแต่สะดือลงมาถึงหัวเข่า
ฮัมบาลีมีทัศนะว่า ปิดทวารหนักและทวารเบาก็ไช้ได้
# เรื่องล้างจมูกและปากขณะทำน้ำ นมาช
ชาฟิอีถือเป็นสุนัต ฮัมบาลีถือเป็นวาญิบ การแตกต่างของทัศนะดังกล่าวต่างก็มีเหตุผล
และมีหลักฐานทั้งสิ้น ข้อแตกต่างดังกล่าวเราจะปฎิบัติคละกันบ้าง คือไปหยิบของฝ่ายนี้นิด
ฝ่ายโน้นหน่อย อย่างที่ อรับ เรียกว่า ตัลฟิกฺ ได้หรือไม่

addullslam · ตอบ: Mon May 31, 2004 9:32 pm ชื่อกระทู้:

ก่อนอื่นต้องขออธิบายคำว่า ตัลฟิกฺ ให้ทราบเสียก่อน คำว่า ตัลฟิกฺ มาจากคำกิริยาที่ว่า
ลัฟฟะเกาะ แปลว่า ต่อกัน คละกัน ยัดเยียด เช่น ลัฟฟะเกาะ อัต ตุหมะฮฺ แปลว่า
ยัดเยียดข้อหา
สำหรับในเรื่องฟิกฮฺนั้น บรรดาผู้รู้ให้ความหมายว่า การกระทำแบบคละกันโดย นำทัศนะ
ของฝ่ายนี้มาทำควบคู่กันไปกับฝ่ายนั้น อาทิ อาบน้ำ นมาช ตามทัศนะชาฟิอี เวลาอ่าน
ฟาติหะฮฺ ในนมาชก็ทำตามทัศนะหะนะฟี อย่างนี้เรียกว่า ตัลฟิกฺ
การกระทำจากบุคคล เราอาจแบ่งประเภทบุคคลได้สองประเภทคือ
ก: อาลิม {ผู้รู้}
ข: อะวาม {ผู้ไม่รู้}

addullslam · ตอบ: Mon May 31, 2004 9:34 pm ชื่อกระทู้:

ผู้เป็น อะวาม ย่อมทราบกันดีว่า ไม่ต้องมีมัซฮับ ท่านอิบนุ อะมิรฺ กล่าวว่า
ยุคต่างๆ อันเป็นยุคที่ดีกว่ายุคนี้ผ่านไปโดยที่ต่างมีทัศนะว่า ไม่ต้องสังกัดมัซฮับ ยิ่งกว่านั้น
คนอะวาม ไม่เศาะหฺที่จะสังกัดมัซฮับได มัซฮับหนึ่ง ถึงแม้เขาจะผูกพันอยู่กับมัซฮับก็ตาม
เพราะมัซฮับเป็นเรื่องของผู้ที่มีวิจาร ณ ญาณรู้จักอ้างหลักฐานรู้รายละเอียดหรือได้อ่าน
หนังสือเกี่ยวกับข้อปลีกย่อย รู้ข้อเฉลยของอิมามนั้นๆ ส่วนผู้ที่ไม่อยู่ในข่ายดังกล่าว แล้วอ้าง
ว่าตนเป็นหะนะฟีหรือชาฟิอีฯลฯ โดยไม่รู้จักอิมามดี ไม่รู้ว่าอิมามนั้นวางแนวทางของท่าน
อย่างไร การอ้างย่อมไม่มีผล
{ดูในหนังสือ ฟะตะวาชัรฺอียะฮฺ หน้า 77}

addullslam · ตอบ: Mon May 31, 2004 9:37 pm ชื่อกระทู้:

อิกตอนหนึ่งท่านชัยคฺหะสะนัยนฺ มุฮัมมัด มัคลูฟ กล่าวว่า
การกระทำตัลฟีกฺหมายถึงการกระทำตามทัศนะของอิมามหนึ่งในแง่หนึ่ง ขณะเดียวกันก็ทำ
ตามอีกอิมามหนึ่ง จะกระทำด้วยความจำเป็นหรือไม่ก็ตาม ในอิบาดะฮฺหรือมุอามะละฮฺก็ตาม
ย่อมไช้ได้เพื่อความสะดวกของประชาชาติ
{ดูในหนังสือ ฟะตะวา ของชัยคฺ หะสะนัยนฺ หน้า77}
มีตัวอย่างไว้ในหนังสือ อิอานะตุฎฎอลิบีน เล่ม 4 หน้า 219
ความว่า หากคนหนึ่งอาบน้ำ นมาช และเช็ดศรีษะบางส่วน [ตามทัศนะของอิมามชาฟิอี}
แล้วเข้านมาชโดยหันหน้าไปทางกิบละฮฺโดยตามทัศนะหะนะฟี การกระทำอย่างนี้ไช้ได้

ali · ตอบ: Tue Jun 01, 2004 3:00 am ชื่อกระทู้:

อัสลามุอลัยกุม

ผมติดตามอ่านอยู่ คุณ addullslam เสนอต่อเนื่องนะครับ ยะซากัลลอฮฺ