อนุรักษ์มรดกอิสลาม

[asan]

อีกมุมหนึ่ง ที่จะนำเสนอ ในความหมายของคำว่า "สองการขายในการขายเดียว"


รายงานจากอบีฮุรัยเราะฮ (ร.ฎ) ว่า

نهى النبي صلى الله عليه وسلم عن بيعتين في بيعة

นบี ศอ็ลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม จากการขายสองครั้งในการขายครั้งเดียว- รายงานโดยอิหม่ามอัตติมิซีย์

وَقَدْ فَسَّرَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ قَالُوا : بَيْعَتَيْنِ فِي بَيْعَةٍ أَنْ يَقُولَ أَبِيعُك هَذَا الثَّوْبَ بِنَقْدٍ بِعَشْرَةٍ وَبِنَسِيئَةٍ بِعِشْرِينَ وَلَا يُفَارِقُهُ عَلَى أَحَدِ الْبَيْعَيْنِ
فَإِذَا فَارَقَهُ عَلَى أَحَدِهِمَا فَلَا بَأْسَ إِذَا كَانَتْ الْعُقْدَةُ عَلَى أَحَدٍ مِنْهُمَا

ส่วนหนึ่งของนักวิชาการ ได้อธิบาย โดยพวกเขากล่าวว่า “ คำว่า “สองขายในการขายเดียว” คือ การที่เขากล่าวว่า “ฉันขายเสื้อตัวนี้ให้แก่ท่าน ด้วยเงินสด ด้วยราคา สิบ(เหรียญ) และด้วยราคาเงินผ่อน ยี่สิบ(เหรียญ) และเขาไม่ได้เลือกอย่างหนึ่งอย่างใดจากสองการขายนั้น ดังนั้น เมื่อ เขาได้เขาเลือกมัน บนอย่างหนึ่งอย่างใดของราคาทั้งสองนั้น ก็ไม่เป็นไร ในเมื่อข้อตกลง(การซื้อขาย) อยู่บนอย่างหนึ่งอย่างใดจากราคาทั้งสองนั้น –ดูตัวะฟะตุลอะหวะซีย์ ชัรหุญาเมียะอัตติรมิซีย์ เล่ม 4 หน้า 427-428
กล่าวคือ หากตกลงที่จะเอาราคาใดราคาหนึ่งจากทั้งสองราคานั้น เป็นการแน่นอน ก่อนที่จะแยกจากกันระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย การตกลงการซื้อขายนั้น ถือว่าใช้ได้



มาดูเพิ่มเติม

بِأَنْ قَالَ الْبَائِعُ : أَبِيعُك هَذَا الثَّوْبَ بِنَقْدٍ بِعَشْرَةٍ وَبِنَسِيئَةٍ بِعِشْرِينَ . فَقَالَ الْمُشْتَرِي : اِشْتَرَيْتُهُ بِنَقْدٍ بِعَشْرَةٍ ثُمَّ نَقَدَ عَشْرَةَ دَرَاهِمَ , فَقَدْ صَحَّ هَذَا الْبَيْعُ . وَكَذَلِكَ إِذَا قَالَ الْمُشْتَرِي اِشْتَرَيْته بِنَسِيئَةٍ بِعِشْرِينَ , وَفَارَقَ الْبَائِعُ عَلَى هَذَا صَحَّ الْبَيْعُ لِأَنَّهُ لَمْ يُفَارِقْهُ عَلَى إِيهَامٍ وَعَدَمِ اِسْتِقْرَارِ الثَّمَنِ , بَلْ فَارَقَهُ عَلَى وَاحِدٍ مُعَيَّنٍ مِنْهُمَا

โดย ผู้ขายกล่าวว่า “ฉันขายเสื้อตัวนี้ให้แก่ท่าน สิบ(เหรียญ)ด้วยราคาเงินสด และ ยี่สิบ(เหรียญ)ด้วยราคาเงินผ่อน แล้วผู้ซื้อ กล่าวว่า “ฉันซื้อมัน สิบ(เหรียญ)ด้วยเงินสด ต่อมาเขาได้จ่ายเงินสด สิบดิรฮัม ดังนั้น การซื้อขายลักษณะนี้ ถูกต้อง และในทำนองเดียวกัน เมื่อผู้ซื้อ กล่าวว่า “ฉันซื้อมันด้วยเงินผ่อน ยีสิบ (เหรียญ/ดิรฮัมเป็นต้น) และผู้ขายก็ได้เลือก(ก่อนที่แยกย้ายจากกัน)บนข้อตกลงนี้ การขายนี้ ถูกต้อง เพราะ เขาไม่ได้เลือกมัน(ก่อนที่จะแยกย้ายจากกัน)บนการคาดเดา(ความไม่ชัดเจน) และการไม่มีความแน่นอนของราคา แต่ทว่า เขาแยกจากกัน บนอย่างหนึ่งอย่างใดที่ถูกเจาะจงจากราคาทั้งสองนั้น -ตัวะฟะตุลอะหวะซีย์ ชัรหุญาเมียะอัตติรมิซีย์ เล่ม 4 หน้า 427-428
คำว่า
, وَفَارَقَ الْبَائِعُ
หมายถึง เมื่อตัดสินใจเลือกแล้ว ผู้ขายและผู้ซื้อแยกย้ายจากกันนั้นเอง ประเด็นนี้ ถ้าตกลงกันเป็นที่แน่นอนว่าจะเอาประเภทใหนจากสองประเภท คือ ซื้อสด และซื้อผ่อน ก็ถือว่าข้อตกลงซื้อขายนั้นใช้ได้ นี่คือ ทัศนะหนึ่งของนักวิชาการ

[asan]

ต่อไปนี้ เป็นความหมายภาษษมาลายูที่เขาแปลไว้ Sebagian ahli ilmu menafsirkan kalimat “2 baiah dalam 1 baiah” sebagai berikut:

أن يقول: أبيعك هذا الثوب بنقد بعشرة وبنسيئة بعشرين، ولا يفارقه على أحد البيعتين، فإذا فارقه على أحدهما فلا بأس إذا كان العقد على واحد منهما.

Artinya: “seperti orang yang berkata: saya menjual kepada anda baju ini secara tunai senilai 10 dan secara tangguh/kredit 20, dan tidak memilih salah satu dari 2 harga tersebut. Namun jika ia (pent- pembeli) meninggalkannya (pent- penjual) dengan memilih salah satu dari 2 harga (pent- harga tunai atau harga kredit), maka boleh dilaksanakan akad atas salah satu dari kedua harga tersebut”. (Vide: Tuhfah Al-Ahwadzi bi Syarh Jami’ At-Tirmidzi (4/427-428))

Pengertian lafadz (jika ia (pent- pembeli) «فإذا فارقه…» meninggalkannya (pent- penjual…),

بأن قال البائع: أبيعك هذا الثوب بنقد بعشرة وبنسيئة بعشرين. فقال المشتري: اشتريته بنقد بعشرة ثم نقد عشرة دراهم. فقد صحَّ البيع.
وكذلك إذا قال المشتري: اشتريته بنسيئة بعشرين، وفارقه على واحد معين منهم.
Artinya: “seperti seorang penjual yang berkata: saya menjual baju ini kepada anda secara tunai senilai 10 dan secara kredit senilai 20, lalu pembeli berkata: saya membeli baju ini secara tunai senilai 10, kemudian ia membayar tunai 10 dirham, maka jual belinya absah.

Demikian juga, ketika pembeli berkata: saya membeli barang itu secara kredit senilai 20. Lalu ia (pent- pembeli) meninggalkannya (pent- penjual) dengan memilih salah satu harga”.

[asan]

ส่วนเหตุผลที่ห้ามคือ

وقَالَ فِي النَّيْلِ : وَالْعِلَّةُ فِي تَحْرِيمِ بَيْعَتَيْنِ فِي بَيْعَةٍ عَدَمُ اسْتِقْرَارِ الثَّمَنِ فِي صُورَةِ بَيْعِ الشَّيْءِ الْوَاحِدِ بِثَمَنَيْنِ . انْتَهَى

และได้กล่าวไว้ในอัลนัยลฺ ว่า “เหตุผลในการห้าม การขายสองขายในการขายเดียว คือ การไม่กำหนดราคาให้แน่นอน ในรูปแบบการขายสิ่งหนึ่ง ด้วยสองราคา
-จากตำราเล่มเดียวกันที่อ้งแล้ว

ฟัตวา จากซาอุ
وسئلت اللجنة الدائمة :

ما رأيكم في بيع السيارة بعشرة آلاف نقداً أو اثني عشر ألفاًَ تقسيطا ؟

พวกท่านมีความเห็นอย่างไร ในการซื้อรถยนต์ หนึ่งหมื่นเหรียญ เป็นเงินสด หรือสองหมื่นเหรียญเป็นเงินผ่อน ?
فأجابت :

إذا باع إنسان لأخر سيارة بعشرة آلاف ريال مثلاً نقداً ، أو باثني عشر ألف ريال إلى أجل ، وتفرقا من مجلس العقد دون أن يتفقا على أحد الأمرين : ثمن النقد أو ثمن التأجيل لم يجز البيع ولم يصح ، لجهالة الحال التي انتهى إليها البيع من حلول أو تأجيل . وقد استدل لهذا كثير من العلماء بنهي النبي صلى الله عليه وسلم عن بيعتين في بيعة ، رواه أحمد والنسائي والترمذي وصححه ، وإن اتفق المتبايعان قبل أن يتفرقا من مجلس العقد على أحد الثمنين ثمن النقد أو ثمن التأجيل ثم تفرقا بعد التعيين فالبيع جائز صحيح للعلم بالثمن وحاله اهـ

ตอบ
ตัวอย่างเช่น เมื่อคนๆหนึ่งขายรถยนต์คันหนึ่ง ให้แก่ผู้อื่น ด้วยราคา เงินสด หนึ่งหมื่นเหรียญ หรือ ด้วยราคาเงินเชื่อ/เงินผ่อน สองหมื่นเหรียญ และทั้งสองคน(หมายถึงผู้ซื้อ-ผู้ขาย) ได้แยกย้ายจากสถานที่ของการทำข้อตกลงกัน(อัลอักดุ) โดยปราศจากการเห็นฟ้องกันบนประการหนึ่งประการใดจากสองประการ คือ ราคาเงินสด หรือว่าราคาเงินเชื่อ/เงินผ่อน การขายนั้นไม่อนุญาตและใช้ไม่ได้ เพราะไม่ทราบสถานะ ที่การซื้อขายที่สิ้นสุดไปยังมัน จากการขายสดหรือ หรือขายผัดผ่อน และ นักวิชาการจำนวนมาก ได้อ้างหลักฐานสำหรับกรณีนี้ด้วยการห้ามของนบี ศอ็ลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม จากการขายสองขายในการขายเดียว รายงานโดย อะหมัด ,อันนะสาอีย์ และอัตติรมิซีย์และเขาระบุว่าเป็นหะดิษเศาะเฮียะ และถ้าหากผู้ทำการตกลงซื้อขายทั้งสอง ตกลงกัน ก่อนที่จะแยกย้ายจากกันจากสถานที่อะกัด(สถานทีทีตกลงซื้อขายกัน) บนราคาใดราคาหนึ่งของสองราคา คือ ราคาเงินสด หรือราคาเงินผ่อน หลังจากนั้น เขาทั้งสองแยกย้ายจากกัน หลังจากที่ได้เจาะจงแล้ว(ว่าจะเอาราคาสดหรือผ่อน) ดังนั้น การซื้อขายนั้น ก็เป็นที่อนุญาต ถูกต้อง เพราะรู้ราคาและสถานะของราคา
فتاوى اللجنة الدائمة (13/192
ฟัตวา อัลลุจญนะฮ อัดดาอิมะฮฯ เล่ม 13หน้า 192