อนุรักษ์มรดกอิสลาม

[asan]

มีผู้อ้างว่า

ข่าวดีสำหรับกลุ่มอะชาอิเราะฮ์สายเก่าทุกท่านครับ
ท่านน่าบี (ซ.ล.) ได้รับรองกลุ่มคณะเก่าพวกเราว่าเป็นกลุ่มชนที่ดีเลิศ

... ท่านซุ้ลตอนแม่ทัพมุฮำหมัดอัลฟาเตี้ยะฮฺ (ร.ฏ.) และเหล่าทหารกล้าของท่านได้สามารถเข้าพิชิตเมืองอิสตั้ลบูลได้สำเร็จหลังจากที่ท่านน่าบีได้สัญญาเอาไว้หลายร้อยปี ซึ่งในเหล่าผู้พิชิตนั้นเป็นผู้ที่มี

1. สังกัดมัษฮับ
2. อะกีดะฮ์ในแนวทางอะชาอิเราะฮ์ มาตุรีฏียะฮ์
3. เป็นคนซูฟีย์

โดยท่านน่าบี (ซ.ล.) ทรงกล่าวว่า

لتفتحن القسطنطينية، فلنعم الأمير أميرها، ولنعم الجيش ذلك الجيش

“ แน่นอน อนาคตต่อไปข้างหน้าเมืองคอนส์แตนติโนเปิ้ล (อิสตั้ลบูลเมืองหลวงแห่งตุรกีในปัจจุบัน) จะถูกพิชิต , แม่ทัพที่ดีที่สุดนั้นคือแม่ทัพที่พิชิตมัน และกองทัพที่ดีที่สุดนั้นก็คือ กองทัพดังกล่าว "

รายงานโดยท่านอิหม่ามอะฮฺหมัดในมุสนัดดฺ,ท่านอิหม่ามฮาเก่มในมุสตัด

............

ชี้แจง

หะดิษที่รายงานโดยอิหม่ามอะหมัดดังกล่าวคือ

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَبِي شَيْبَةَ، وَسَمِعْتُهُ اَنَا مِنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ اَبِي شَيْبَةَ، قَالَ ثَنَا زَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ، قَالَ حَدَّثَنِي الْوَلِيدُ بْنُ الْمُغِيرَةِ الْمَعَافِرِيُّ، قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ بِشْرٍ الْخَثْعَمِيُّ، عَنْ اَبِيهِ، اَنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ لَتُفْتَحَنَّ الْقُسْطَنْطِينِيَّةُ فَلَنِعْمَ الْاَمِيرُ اَمِيرُهَا وَلَنِعْمَ الْجَيْشُ ذَلِكَ الْجَيْشُ

อับดุลลอฮ บิน มุหัมหมัด บิน อบีชัยบะฮ ได้เล่าเรา ว่า ฉันได้ยินมันเองจาก อับดุลลอฮ บิน มุหัมหมัด บิน อบีชัยบะฮ ว่าเขากล่าวว่า เซด บิน อัลหุบาบ ได้เล่าเรา ,เขากล่าวว่า อัลวะลีด บิน อัลมุฆีเราะฮ อัลมะอาฟิรีย์ กล่าวว่า อับดุลลอฮ บิน บิชรฺ อัลคอ็ษอะมีย์ จากบิดาของเขา ว่า แท้จริง เขาได้ยิน นบี ศอ็ลลัลลอฮุอะลัยฮิวะวะสัลลัม กล่าวว่า “แน่นอน เมืองคอนส์แตนติโนเปิ้ล จะถูกพิชิต , แม่ทัพที่ดีที่สุดนั้นคือแม่ทัพที่พิชิตมัน และกองทัพที่ดีที่สุดนั้นก็คือ กองทัพดังกล่าว

อัลบานีย์วิจารณ์ว่า

الحديث ضعيف انفرد به عبدالله بن بشر الخثعمي، وهو مجهول

หะดิษเฎาะอีฟ อับดุลลอฮ บิน บะชิร อัลคอ็ษอะมีย์ รายงานมันเพียงคนเดียวโดยที่เขานั้นมัจญฮูล(ไม่เป็นที่รู้จัก) – อัสสิลสิละฮ อัฎเฎาะอีฟะฮ หะดิษหมายเลข 778

قال الشيخ حمود التويجري – رحمه الله – في كتابه إتحاف الجماعة بما جاء في الفتن والملاحم و أشراط الساعة
1/403-404 إلى أن فتح القسطنطينية على يد السلطان العثماني محمد الفاتح سنة سبع وخمسين وثمان مئة ليس هو الفتح المذكور في الحديث ، وذلك لأمور منها : أن ذاك الفتح إنما يكون بعد الملحمة الكبرى ، وقبل خروج الدجال بزمن يسير ، ويكون فتحها بالتهليل والتكبير لا بكثرة العدد والعدة كما جاء مصرحاً به في أحاديث ، ويكون فتحها على أيدي العرب لا على أيديالتركمان

เชคหะมุด อัตตุวัยญิรีย์ ได้กล่าวในหนังสือ อิตติหาฟ อัลญะมาอะฮฺ ว่า "แท้จริงการพิชิตกรุงคอนสแตนติโนเปิลของสุลต่านอาณาจักรออตโตมาน มุฮัมมัด อัลฟาติหฺ ปี 857 นั้น ไม่ใช่การพิชิตที่หมายถึงในหะดีษ เนื่องจากหลายประการ เช่น การพิชิตที่หมายถึงในหะดีษจะเกิดขึ้นหลังจากความวุ่นวายครั้งยิ่งใหญ่ และจะเกิดขึ้นก่อนที่ดัจญาลจะออกไม่นาน ซึ่งการพิชิตดังกล่าวจะเกิดขึ้นด้วยการกล่าวตักบีร และตะฮฺลีล ไม่ใช่พิชิตด้วยกองทหารและอาวุธสงครามที่มากมาย ดังที่มีแถลงไว้ในหลายๆหะดีษ และการพิชิตดังกล่าวจะเกิดภายใต้น้ำมือของชาวอาหรับ (กองทัพจากมาดีนะฮฺ) ไม่ใช่ชาวเตอรกิมินิสตาน


มาดูหะดิษที่เศาะเฮียะจริงๆกัน

قَالَ عُمَيْرٌ فَحَدَّثَتْنَا أُمُّ حَرَامٍ أَنَّهَا سَمِعَتْ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ أَوَّلُ جَيْشٍ مِنْ أُمَّتِي يَغْزُونَ الْبَحْرَ قَدْ أَوْجَبُوا قَالَتْ أُمُّ حَرَامٍ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَنَا فِيهِمْ قَالَ أَنْتِ فِيهِمْ ثُمَّ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَوَّلُ جَيْشٍ مِنْ أُمَّتِي يَغْزُونَ مَدِينَةَ قَيْصَرَ مَغْفُورٌ لَهُمْ فَقُلْتُ أَنَا فِيهِمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ لَا

อุมัยรุน กล่าวว่า อุมมุฮิรอมเล่าว่า นางได้ยิน นบี ศ็อลลัลลอฮูอะลัยฮิวาซัลลัม กล่าวว่า :
“กองทัพแรกจากประชาชาติของฉันที่พวกเขาทำสงครามกับนครแห่งกษัตริย์ไกเซอร์จะได้รับการอภัยโทษจากอัลลอฮ” ดังนั้นฉันจึงกล่าวว่า “โอ้ท่านรอซูล! ฉันเป็นหนึ่งในหมู่พวกเขาด้วยใช่ไหม” ท่านตอบว่า “ไม่ – รายงานโดยบุคอรี หะดิษ 2766 กิตาบุลญิฮาด
ท่านหาฟิซอิบนุหะญัร ได้กล่าวว่า

قَوْلُهُ : ( يَغْزُونَ مَدِينَةَ قَيْصَرَ ) يَعْنِي الْقُسْطَنْطِينِيَّةَ ، قَالَ الْمُهَلَّبُ : فِي هَذَا الْحَدِيثِ مَنْقَبَةٌ لِمُعَاوِيَةَ لِأَنَّهُ أَوَّلُ مَنْ غَزَا الْبَحْرَ ، وَمَنْقَبَةٌ لِوَلَدِهِ يَزِيدَ لِأَنَّهُ أَوَّلُ مَنْ غَزَا مَدِينَةَ قَيْصَرَ

คำพูดของท่านนบีที่ว่า(พวกเขาทำสงครามกับนครแห่งกษัตริย์ไกเซอร์) หมายถึง เมือกรุงคอนสแตนติโนเปิล และ อัลมุฮัลลับกล่าวว่า ในหะดิษนี้ แสดงบอกถึงความดีที่มุอาวิยะฮได้ทำไว้ เพราะแท้จริง เขาเป็นคนแรกที่ทำสงครามทางทะเล และแสดงบอกถึงความดีที่บุตรของเขา คือ ยะซีด ได้ทำไว้ เพราะเขาเป็นคนแรกที่ทำสงคราม กับนครแห่งกษัตริย์ไกเซอร์ – ดู ฟัตหุลบารีย์ เล่ม 6 หน้า 102

...........
หะดิษข้างต้นเศาะเฮียะ ยิ่งกว่าหะดิษที่ท่านอะชาอิเราะผู้ทรงเกียรติ อ้าง แต่หากสมมุติว่า หะดิษที่เขาอ้างเศาะเฮียะ จึงถามว่าทำไม่ในหะดิษนี้ ท่านไม่นำมาอ้างว่า “ยะซีด บุตร มุอาวิยะฮ” เป็น อะชาอีเราะฮ, เป็นมาตุรีดี และเป็นซูฟีย์บ้างล่ะครับ? เพราะนบี ศอ็ลฯรับรองว่าจะได้รับการอภัย ..


ท่านรซูลุลลอฮ ศอลฯ กล่าวว่า
إِنَّهُ لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا نَفْسٌ مُسْلِمَةٌ وَإِنَّ اللَّهَ لَيُؤَيِّدُ هَذَا الدِّينَ بِالرَّجُلِ الْفَاجِرِ

แท้จริงจะไม่ได้เข้าสวรรค์ นอกจากชีวิตที่เป็นมุสลิม และแท้จริงอัลลอฮจะให้เข้มแข็งศาสนานี้ ด้วยคนชั่ว- มุตตะฟักอะลัยฮ
มาดูคำอธิบาย
อิบนุตัยมียะฮกล่าวว่า

أما الفاجر القوي فقوته للمسلمين وفجوره على نفسه، واما الصالح الضعيف فصلاحه لنفسه وضعفه على المسلمين، فيغزى مع القوي الفاجر، وقد قال صلى الله عليه وسلم : ان الله يؤيد هذا الدين بالرجل الفاجر،

สำหรับคนชั่วที่เข้มแข็ง ความเข้มแข็งของเขาก็(ได้ประโยชน์)แก่บรรดามุสลิม และความชั่วของเขา ก็ตกอยู่เหนื่อตัวเขา และสำหรับคนดี ที่อ่อนแอ ,ความดีของเขาก็ได้แก่ตัวเขาเอง และความอ่อนแอของเขาจะมีผลเสียต่อบรรดามุสลิม ดังนั้น ให้ทำสงคราม พร้อมกับคนที่เข้มแข็งที่เป็นคนชั่ว และแท้จริง นบี ศอ็ลฯ กล่าวว่า “และแท้จริงอัลลอฮจะให้เข้มแข็งศาสนานี้ ด้วยคนชั่ว .. ดูฟัตวา มัจญมัวะฟะตาวา เล่ม 28 หน้า 255
..........
ในการทำสงครามนั้น หากกำลังพลที่เป็นคนดี อ่อนแอ ก็สามารถที่จะให้คนไม่ดีที่เข้มแข็ง ร่วมทำสงครามเพื่อปกป้องศาสนาได้ และนี้แสดงให้เห็นว่า ทหารทั้งกองทัพ ไม่ได้หมายความว่า พวกเป็นคนดีทั้งหมด เสมอไป เพราะฉะนั้น การชมเชยการทำดีในการทำสงครามชนะ ไม่ได้หมายถึงการรับรองว่า “ทหารทั้งกองทัพมีอะกีดะฮถูกต้อง” ดังที่ท่านอะชาอิเราะผู้ทรงเกียรติอ้างว่า เป็นหะดิษที่เป็นหลักฐานว่านบี ศอ็ลฯรับรองอะกีดะฮอะชาอีเราะฮคณะใหม่ - วัลอิยาซุบิลละฮ

อิบนุกุดามะฮกล่าวว่า

إن كان القائد يعرف بشرب الخمر والغلول يغزى معه ؛إنما ذلك في نفسه ويروى عن النبي صلى الله عليه وسلم ان الله ليؤيد هذا الدين بالرجل الفاجر

“หากแม่ทัพ เป็นที่ รู้กันว่า ดื่มสุรา และ ฆุลูล(แสวงหาประโยชน์จากผู้อื่น) ก็ให้ทำสงครามร่วมกับเขา แท้จริง ความชั่วดังกล่าวนั้น ตกอยู่บนตัวเขา (ไม่ได้มีผลต่อคนอื่น)และได้มีรายงานจากนบี ศอ็ลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัมว่า “และแท้จริงอัลลอฮจะให้เข้มแข็งศาสนานี้ ด้วยคนชั่ว – ดูอัลมุฆนีย์ เล่ม 7 หน้า 66 เรื่องการทำสงคราม
@@@@

คือ ในกรณีทำสงครามเพื่อปกป้องศาสนาของอัลลอฮ หากแม่ทัพเป็นคนไม่ดี แต่เขาเป็นคนที่เข้มแข็ง มีความสามารถในการรบ คนดีก็สามารถที่จะร่วมรบกับเขาได้ ดังหะดิษ เพราะฉะนั้น หะดิษที่ชมเชยการพิชิตนครคอนสแตนติโนเปิล (Constantinople) ไม่ได้หมายถึง การรับรองอะกีดะฮ ดังที่พี่น้องอะชาอิเราะฮผู้ทรงเกียรติ อ้างแบบเดาสุมแต่ประการใด -

[asan]

หะดิษนี้ ท่านเช็ค ชุอัยบฺ อัลอัรนะอูฏ ได้กล่าวในการวิจารณ์หะดิษหมายเลข 18977 ในมุสนัดอิหม่ามอะหมัดว่า

إسناده ضعيف لجهالة عبد الله بن بشر الخثعمي فقد انفرد بالرواية عنه الوليد بن المغيرة المعافري

สายรายงานของมันเฎาะอีฟ เพราะ อับดุลลอฮ บิน บะชีร อัลคอ็ษอะมีย์ ไม่เป็นที่รู้จัก และแท้จริง อัลวะลีด บิน อัลมุฆีเราะฮ อัลมุอาฟิรีย์ ได้รายงานจากเขาแต่เพียงคนเดียว

[asan]

จากอบีซัรอะฮ กล่าวว่า

، قَالَ : قَالَ أَبُو هُرَيْرَةَ : " لَا أَزَالُ أُحِبُّ بَنِي تَمِيمٍ مِنْ ثَلَاثٍ سَمِعْتُهُنَّ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، يَقُولُ : هُمْ أَشَدُّ أُمَّتِي عَلَى الدَّجَّالِ ، قَالَ : وَجَاءَتْ صَدَقَاتُهُمْ ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : هَذِهِ صَدَقَاتُ قَوْمِنَا ، قَالَ : وَكَانَتْ سَبِيَّةٌ مِنْهُمْ عِنْدَ عَائِشَةَ ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : أَعْتِقِيهَا فَإِنَّهَا مِنْ وَلَدِ إِسْمَاعِيلَ "

อบูฮุรัยเราะฮ กล่าวว่า “ ฉันรักบนีตะมีม เนื่องจากสามประการที่ฉันได้ยินมันจาก รซูลุลลอฮ ศอ็ลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ,ฉันได้ยิน จาก รซูลุลลอฮ ศอ็ลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า พวกเขาคือ “อุมมะฮของฉันที่รุนแรงต่อดัจญาล เขา(อบูฮุรัยเราะฮ)กล่าวว่า ขณะที่เศาะดะเกาะฮจากนบีตะมีมได้มาถึง แล้ว นบีศอ็ลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า “เหล่านี้คือ เศาะดะเกาะฮกลุ่มชนของเรา ,เขา(อบูฮรัยเราะฮกล่าวว่า “ ปรากฏว่ามีทาสหญิงคนหนึ่งจากพวกเขา(จากบนีตะมีม) ซึ่งท่านหญิงอาอีฉะฮครอบครองอยู่ แล้ว รซูลุลลอฮ ศอ็ลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า “จงปลอ่ยนางให้เป็นอิสระเถิด เพราะแท้จริง นางมาจากลูกหลานของอิสมาอีล – รายงานโดยอิหม่ามบุคอรี และมุสลิม
.......
หะดิษข้างต้น เศาะเฮียะ ไม่มีด่างพร้อย ไม่เหมือน หะดิษที่ ที่มีผู้อ้างว่า นบีรับรอง สามกลุ่มข้างต้น“
หะดิษนี้ นบีให้การรับรอง บนีตะมีมและ ตามประวัติศาสตร์ เช็คมุหัมหมัด บิน อับดุลวาฮับ อะตะมีมีย์ มาจากอาหรับ เผ่าบนูตะมีม
แสดงว่า “นบีรับรองวาฮาบีย์ ด้วยซิครับ หากจะอ้าง ข้อความหะดิษที่อยู่ข้างล่างนี้คือ

هُمْ أَشَدُّ أُمَّتِي عَلَى الدَّجَّالِ
ว่า พวกเขา(บะนูตะมีม) คือ “อุมมะฮของฉันที่รุนแรงต่อดัจญาล
.......
แต่เราไม่งี่เง้าที่จะอ้างเอาแต่ได้ เข้ากระเป๋าตัวเอง หรอก แต่เรากลัวอัลลอฮ เราไม่เลยเถิดในสิ่งที่นอกเหนือจากที่นบีสอน เราไม่กล้า เพราะฉะนั้น ไม่ว่าเรื่อง อะกีดะฮ หรือ เรื่อง อิบาดะฮ เราดูที่คำสอนและแบบอย่างนบี ใครก็ตามถ้าไม่ตามคำสอนหรือสุนนะฮนบี ศอ็ลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม คนนั้นก็หลงทาง ไม่ว่าจะมาจากคนกลุ่มใด......

[asan]

พี่น้องคนหนึ่งอ้างว่า

นะบี ศ.. เราบอกว่า

فليلزم الجماعة

ผมอยากถามว่า วะฮาบี กับอะชาอิเราะห์ ใครเยอะกว่า ??

ตอบได้เรยครับว่า อะชาอิเราะห์ :;

แล้วไหนละที่นะบี ให้เรายึดยะมาอะห์ เอาไว้ ??
โอ้วะฮ์บีเอ๋ย

@@@@@

ชี้แจง

นบี ศอลฯ บอกว่า

فليلزم الجماعة
จงยึดมั่นญะมาอะฮ

หะดิษข้างต้น เต็มๆคือ

عَلَيْكُمْ بِالْجَماَعَةِ وَ إِيَّاكُمْ وَ الْفُرْقَةَ فَاِنَّ الشَّيْطَانَ مَعَ الْوَاحِدِ وَ هُوَ مِنَ الْاِثْنَيْنِ اَبْعَدُ , مَنْ اَرَادَ بُحْبُحَةَ الْجَنَّةِ فَلْيَلْزِمِ الْجَمَاعَةَ

หน้าที่พวกท่านจะต้องยึดหมู่คณะ และพวกท่านพึงห่างใกลความแตกแยก เพราะแท้จริงชัยฏอน อยู่ร่วมกับ ผู้ที่โดดเดี่ยว และมันห่างใกลยิ่งจากคนสองคน ,ผู้ใด ต้องการความสุขแห่งสวรรค์ เขาจงยึดมั่นในหมูคณะ- รายงานโดย อัตติรมิซีย์และคนอื่นๆ
คำว่า “อัลญะมาอะฮ”ในที่นี้ไม่ได้หมายถึง คนหมู่มากคือ มาตรฐานของความถูกต้อง แต่หมายถึงหมู่คณะที่ อยู่บนความถูกต้อง
อบูชามะฮกล่าวว่า

حَيْثُ جَاءَ الْاَمْرُ بِلُزُوْمِ الْجَمَاعَةَ , فَالْمُرَادُ بِهِ لُزُوْمُ الْحَقِّ وَ اِتْبَاعُهُ , وَ اِنْ كَانَ الْمُتَمَسِّكُ بِالْحَقِّ قَلِيْلاً , وَالْمُخَالِفُ لَهُ كَثِيْرًا لِأَنَّ الْحَقَّ الَّذِىْ كَانَتْ عَلَيْهِ الْجَمَاعَةُ الاُوْلَى مِنَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ وَ اَصْحَابِهِ وَ لاَ يَنْظُرُ اِلَى كَثْرَةِ أَ هْلِ الْبَاطِلِ بَعْدَهُمْ

โดยที่คำสั่งให้ยึดมั่นหมูคณะ(อัลญะมาอะฮ) ความมุ่งหมายด้วยมันคือ ยึดมั่นความถูกต้อง และการปฏิบัติตามความถูกต้อง แม้ว่า ผู้ที่ยึดถือความถูกต้องจะมีจำนวนน้อย และผู้ที่ขัดแย้งกับความถูกต้อง มีจำนวนมากก็ตาม เพราะสัจธรรม(ความถูกต้อง/ความจริง)นั้นคือ(แนวทาง) ที่หมู่คณะยุคแรก จากนบี ศอ็ลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม และบรรดาสาวกของนบี ยืนหยัดอยู่บนมัน และเขาจะไม่พิจารณาดู จำนวนมากของผู้ที่ไม่ถูกต้องยุคหลังจากพวกเขา – อัลบาอิษ หน้า 22

อัลลอฮ(ซ.บ) สอนให้สร้างเอกภาพบนคำสอนศาสนา ไม่ใช่ความเห็นของคนหมู่มาก

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُوْا

และพวกเจ้าจงยึดสายเชือกของอัลลอฮ์โดยพร้อมกันทั้งหมดและจงอย่าแตกแยกกัน
อิบนุญะรีรอธิบายว่า
وَتَمَسَّكُوا بِدِينِ اللَّهِ الَّذِي أَمَرَكُمْ بِهِ

และพวกเจ้าจงยึดถือศาสนาอัลลอฮ ซึ่ง พระองค์ได้สั่งพวกเจ้าด้วยมัน
- ย้ำ ศาสนาที่อัลลอฮ สั่งไม่ใช่ศาสนาที่มนุษย์คิดขึ้น

ท่านอิบนุญะรีร กล่าวว่า

وَالِاجْتِمَاعِ عَلَى كَلِمَةِ الْحَقِّ ، وَالتَّسْلِيمِ لِأَمْرِ اللَّهِ

และการรวมตัวกันบนถ้อยคำแห่งความจริง และยอมรับคำบัญชาของอัลลอฮ –ดูตัฟสีรอัฏอ็บรีย์ เลม 7 หน้า 71
@@@
เพราะฉะนั้น ขอย้ำว่า ปริมาณ ต้องควบคู่กับคุณภาพ และ ความถูกต้องไม่ได้วัดที่จำนวนคนมากเสมอไป